Niềm Tin Trong Đội Ngũ: Tài Sản Vô Hình Đắt Giá Nhất

Trong một đội ngũ, có lúc mọi việc trôi chảy, ai cũng phối hợp nhịp nhàng, giao tiếp mượt mà, project chạy êm ru. Nhưng cũng có lúc, chỉ một hạt sạn nhỏ thôi cũng đủ làm không khí nặng nề, tinh thần cả team đi xuống.

Câu hỏi đặt ra: tại sao lại có sự khác biệt lớn như vậy?
Câu trả lời là: niềm tin.

Stephen M.R. Covey trong The Speed of Trust gọi đây là “chất xúc tác” để mọi thứ diễn ra nhanh hơn, ít ma sát hơn. Và may mắn thay, niềm tin không phải thứ mơ hồ – nó có công thức, có cách đo, có cách xây dựng và… cũng có cách sửa khi vỡ.

1. 4 yếu tố cốt lõi của niềm tin

Niềm tin không tự nhiên mà có. Nó được dựng nên bởi 4 “cột trụ”:

🧱 Integrity – Chính trực

Nói gì làm nấy.
Ví dụ: bạn hứa gửi báo cáo hôm nay, nhưng 3 ngày sau mới gửi. Từ đó về sau, team nghe bạn nói “anh bao trà sữa” cũng bán tín bán nghi 🤭.

🎯 Intent – Ý định tốt đẹp

Không chỉ “làm gì” mà còn “làm vì cái gì”.
Ví dụ: Leader push deadline sớm, nếu vì “để cả team không phải OT cuối tuần” thì dễ được thông cảm. Nhưng nếu vì “để sếp khen mình” thì trust tụt nhanh hơn pin điện thoại iPhone cũ.

🛠 Capabilities – Năng lực

Có giỏi không (hoặc ít nhất có chịu học không)?
Ví dụ: Giao viết test case mà toàn viết “lo gin” thay vì “login” thì ai dám giao tiếp? Cũng như đi ăn lẩu mà người pha nước chấm toàn bỏ đường – niềm tin ăn uống mất luôn 🤦.

✅ Results – Kết quả

Kết quả là bằng chứng sống của niềm tin.
Ví dụ: bạn hứa “project này ngon ăn lắm” nhưng bug nhiều hơn muỗi mùa hè, thì lần sau team nghe cũng chỉ cười trừ.

2. Xây dựng và duy trì niềm tin (không chỉ ngày một ngày hai)

Niềm tin giống như tập gym: không thể tập 1 ngày rồi khoe body đẹp ngay. Nó cần được rèn luyện liên tục.

• Minh bạch: Nói thật, báo thật. “Anh delay” nghe đáng tin hơn “đang làm gần xong” mà 3 ngày nữa vẫn chưa thấy đâu.

• Giao tiếp cởi mở: Giải thích tại sao đưa ra quyết định. Người ta ghét mệnh lệnh, nhưng lại dễ chấp nhận lý do hợp tình.

• Ăn mừng thành quả: Một cái bug fix thành công cũng đáng “ăn mừng nhẹ”. Quick win nhỏ chính là vitamin C của niềm tin.

• Sửa sai nhanh chóng: Sai thì nhận, đừng đổ lỗi. “Do em gõ nhầm” nghe còn dễ thương hơn “tại hệ thống, tại khách hàng, tại… vũ trụ”.

3. Khi niềm tin vỡ – khủng hoảng thật sự

Niềm tin giống như cái ly thủy tinh – rơi một cái là bể. Nhưng tin vui là vẫn dán lại được, dù xấu hơn lúc mới mua một tí.

Quan trọng là phải biết vỡ ở đâu:

• Integrity (chính trực): Hứa lèo → Giải pháp: xin lỗi thẳng thắn, hứa ít làm nhiều.

• Intent (ý định): Bị nghi lợi dụng → Giải pháp: chứng minh bằng hành động win–win, không chỉ bằng lời.

• Capabilities (năng lực): Làm kém → Giải pháp: học thêm, nhờ mentor, không để lần sau lặp lại.

• Results (kết quả): Toàn thất bại → Giải pháp: chia nhỏ mục tiêu, tạo vài “trái ngọt” nhanh để lấy lại tinh thần.

👉 Quy tắc vàng: Niềm tin không quay lại bằng “mồm”, mà bằng hành động nhỏ, nhất quán, lặp lại.

4. Một chút mở rộng: Niềm tin trong xã hội

Nghe thì xa, nhưng thật ra… giống hệt trong team.

• Bạn bè cũng cần chính trực (giữ bí mật thay vì kể cả làng).

• Ý định tốt đẹp thì tình cảm mới lâu dài (chứ không chỉ lợi dụng nhau “share Netflix” 🤭).

• Năng lực giao tiếp, lắng nghe cũng là một dạng “capabilities xã hội”.

• Và kết quả là… những mối quan hệ thật sự ý nghĩa, vượt trên lợi ích ngắn hạn.

Xã hội tất nhiên có yếu tố lợi ích, nhưng chính niềm tin mới biến lợi ích thành quan hệ nhân văn, bền vững.

5. Kết: Niềm tin không phải công tắc bật/tắt, mà giống… wifi

Trong đội ngũ, niềm tin không phải dạng “có” hay “không có”, mà nó lên xuống như sóng wifi: có lúc full vạch, có lúc chập chờn, có lúc mất hẳn sóng.

Và nếu một ngày nào đó ai đó hỏi bạn:
👉 “Anh không còn tin em nữa ư?”
Bạn hoàn toàn có thể mỉm cười và nói:
👉 “Niềm tin anh dành cho em đang hơi chập chờn, như wifi yếu. Nhưng nếu em chứng minh bằng hành động, thì sóng sẽ mạnh trở lại.”

Niềm tin – cũng như wifi – không tự nhiên mà mạnh. Nó cần được xây dựng, duy trì và reset đúng lúc để cả đội luôn kết nối mượt mà, hợp tác trơn tru và tiến xa hơn.

👉 “Niềm tin trong đội ngũ cũng như wifi: đừng để nó chập chờn, hãy giữ cho sóng luôn full vạch.”